WATANZANIA WATAKIWA KUFANYA KAZI KWA BIDII

 

Na Woinde Shizza,Arusha
 
"Idadi  ya wanawake  wanaomiliki  ardhi nchini ni ndogo sana  nahii  inasababishwa na  baadhi ya mitizamo ya jamii pamoja na mila  na desturi zetu"
 
 Kwa mujibu  wa takwimu za serikali zilizofanywa mwaka 2016  zinaonyesha  kwamba ni asilimia 19% tu  ya wanawake ndio ambao wanamiliki ardhi  wakati  wanawake hawa hawa ukiangalia  asilimia 54% ya wazalishaji katika kilimo ambao ni uti wa mgongo wan chi yetu ni wao .
 
NINI KINASABABISHA WANAWAKE WENGI  WASIWEZE KUMILIKI ARDHI

-Mila ,tamaduni  na desturi
  Hii ni kati ya sababu kubwa  zinazochangia  wanawake wengi kutokumilikishwa  au kutokumiliki  ardhi kwa wanawake  pia mila hizi zinakandamiza mfumo mzima wa maisha ya wanawake na kuwanyima ushiriki katika maamuzi ya familia, jamii na hata umiliki wa mali na rasilimali,aidha  zimekuwa zikitoa mwanya kwa wanaume kuwa na sauti kubwa katika jamii, hivyo kuwakandamiza wanawake katika misingi ya kupata haki sawa na wanaume.
 
 
-kutokuwa na elimu

Wengine wanasema sababu inaowapekea wanawake  wengi kutomiliki ardhi  ni kutokana  na wengi wao kutokuwa na elimu ya kutosha kuhusiana  na haki yao ya msingi ya kumiliki ardhi  na hivyo ndio inapelekea  wanaume kutotoa  kipaumbele  katika kuwaandikisha  kwenye hati mara  tu wanaponunua  kiwanja au eneo jipya.
 
-wanawake wengi kutokujiamini

Wanawake wengi wamekuwa hawajiani katika utendaji  kazi  hivyo ndio sababu inawapelekea wao kunyanyaswa na kunyimwa haki zao za msingi na iwapo basi wanawake wataamua kujiamini  wataogopewa  ,wataaminiwa na watakuwa na uwezo wa kudai haki zao za msingi kama vile  kumilikishwa ardhi
 
WAADHIRIKA WAONGEA

Salome ni muathirika mkubwa wa madhara ya wanawake kudhulumiwa haki ya kumiliki mali na ardhi kutokana na madhila na machungu aliyopitia, baada ya ya kumpoteza mume

“Sikuwa najitambua, sikufahamu wapi nitapata haki zangu na nini cha kufanya, lakini kupitia mafunzo ya haki ya kumiliki ardhi kwa wanawake, utawala bora, uwajibikaji katika jamii na usawa wa kijinsia, nimeweza kutambua thamani yangu na nafasi yangu kama kiongozi wa familia na jamii ,awali wanawake hawakupata kufikiria kuwa viongozi wala kugombea nafasi za uongozi,pia nimeweza kuwa  mwerevu na jasiri katika maswala haya
‘Kulikua na dhana kwamba uongozi ni mojawapo ya majukumu ya wanaume, Watu hawakuamini katika uwezo wa wanawake kuongoza, hoja na mawazo yao yalipuuzwa,jambo hili  lilichangia kudhoofisha kujiamini kwa wanawake lakini kutokana na mafunzo na elimu mbalimbali tunazopatiwa na watu mbalimbali zikiwemo asasi za kiraia  yametubadilisha

 tumekuwa shupavu, tunawania uongozi na jamii imekuwa inatushirikisha katika kutafuta ufumbuzi wa mambo mbalimbali, tumeanza kuaminika zaidi kuliko viongozi wanaume,”anasema Upendo Silvester ambaye ni Mwenyekiti wa jukwaa la Wanawake katika Kata ya Makiba.

Ukiangalia zamani  haikuwa rahisi kwa wanawake kurithi ardhi kutoka kwa wazazi na waume zao,  ilikuwa kawaida kwa familia na jamii kumteua mwanaume kusimamia mali na ardhi kwa niaba ya mwanamke, kwa sababu wanaume walithaminiwa zaidi kuliko wanawake lakini sasa ivi wanawake wameamka  na kutambua kwamba wote tupo sawa, na kwamba mwanamke ana haki ya kumili ardhi kama ilivyo kwa mwanaume, majukwaa ya ardhi ya wanawake, yamewasaidia kwa kiasi kikubwa, Ni sehemu  ya kujadili na kutafuta ufumbuzi wa masuala ya wanawake ,

Kupitia majukwaa hayo, wameweza kuwasaidia wanawake sita katika Kata ya Makiba na mwingine kutoka katika kijiji cha Mbuguni kurejeshewa ardhi zao ambazo zilikuwa tayari zimeporwa,” anasema Salome

Neema aliyejitambulisha kama mwanamke jasiri katika jamii ya Wameru, ambaye aliachika na kuachiwa watoto wawili wa kulea, anasema aliamua kupigania haki yake baada ya mumewe kuanza kuuza ardhi pasipo kumgawia sehemu yake na watoto.

“Nilimshitaki kwa uongozi wa kijiji, lakini sikupata msaada wowote na kuamua kupeleka shauri langu katika Ofisi ya Mtendaji Kata, nikidai haki ya watoto wangu,ndipo alipozuiwa kuuza na nilipewa haki kwa niaba ya watoto wangu, Nililazimika kukabiliana na kuwashinda viongozi wa kimila kumi na mmoja ambao walikuwa wanapinga wanawake wa kabila la Wameru kurithi ardhi,” anasema

MWANASHERIA ALONGA
Mary Mw ita ambaye ni mwanasheria anasema kuwa mwanamke kama alivyo mwanamme wote  ni binadamu na Tanzania imeridhia mikataba ya haki za binadamu na  katiba ya Tanzania ibara ya 13 (1) inasema watu wote ni sawa mbele ya sheria na wanayo haki bila ubaguzi wowote kulindwa na kupata haki  sawa mbele ya sheria.

 
Ibara hii inaonyesha kwamba mwanamke na mwanamme wapo sawa na kama wapo sawa basi swala la umiliki wa mali ikiwa  ni ardhi wote wapo sawa sio hiyo tu bali katiba pia katika ibara ya 24 imeweka bayana juu ya umiliki  pia ina imesema katika aya ya kwanza kuwa kila mtu anahaki  ya kumiliki mali na haki ya hifadhi ya mali yake aliyonayo kwa mujibu wa sheria kwa maana kwamba kila mtu ana haki nakwa maana hiyo pia mwanamke ana haki na hata sheria ya ndoa pia ina mpa haki ya kumiliki mali

 pia sheria ya ardhi inampa pia haki ya kumiliki mali na niseme tu kuwepo kwa sheria hizi zimempa mwanamke upendeleo ,zimempa mwanamke haki ya kudhaminiwa  kwani  yeye ni binadamu na kufuta kabisa mila kandamizi  ambazo zimemuona mwanamke kwamba yeye awezi kumiliki kama baadhi ya jamii kama za kifugaji zinavyomuona mwanamke kwamba  yeye ni kama mtoto na awezi kumiliki hata mali

‘Faida ya umiliki mali inamsaidia ata mwanamke pale mwanamme anapokuwa amefariki inamsaidi kuondoa migogoro ya umiliki mali,pia jamii ijue wanawake ni wachumaji wazuri lakini kwa akili za wanawake kwa vile wanajua kupenda unakuta mtu anafukuzwa kwenye nyumba na kwa ajili ya mapenzi anakaa kimnya wakati walishirikiana kuchuma napenda

 kuwaambia wanawake wasibweteke waamke mapenzi chumbani mipango sebleni na mipango yenyewe ni pamoja na kupanga namna ya kumiliki mali ikiwemo ardhi wote wawili’’alifafanua Mery Mwita

NINI  KIFANYIKE ILI MWANAMKE AJUE HAKI YAKE YA KUMILIKI MALI
 
-Elimu ya kutosha itolewe kwa jamii kuhusu uwepo wa sheria ya umiliki wa ardhi kwa wanawake nchini
- Ni wakati sasa wa serikali na Azaki kushirikia kutoa elimu juu ya haki ya mwanamke kumiliki ardhi kwa mujibu wa katiba ibara ya 24na sheria ya ardhi kifungu namba 3(11).
-serikali ipitie upya sheria za ardhi ili kupendekeza mabadiliko .

-mtazamowa jamii mila na desturi zetu ambazo ni lazima ushirikiano uwepo wa kutoa elimu kuhusu haki ya mwanamke kumiliki ardhi kwa mujibu wa katiba

-ni jukumu la wadau wa haki na wadau wa sheria kuendelea kuhimiza haki ,kukemea vitendo vya uonevu katika jamii ambavyo vinahusisha mpakana umiliki wa mali na kumuona mwanamke awezi kumiliki
 
-ni mwakati wa mwanamke kuhamka ,kusimama na kufikiri kwamba  anatakiwa kimiliki mali

Blandina Nkini ni ofisa maendeleo ya jamii mkoa wa Arusha akiongea na mwandishi wa habari hizila

AFISA MAENDELEO YA JAMII ANENA

 Blandina Nkini ni ofisa maendeleo ya jamii mkoa wa Arusha anasema kuwa  nafasi ya umiliki wa ardhi  kwa wanawake wa mkoa wa Arusha   yapo mabadiliko  ambayo yanaonekana lakini kwa mila na desturi  za mkoa wetu hapo  zamani mwanamke alikuwa haruhusiwi kumiliki ardhi  ,na siku zote huwa inakuwa ya baba na mama anaruhusiwa kulima  ,kutumia anavyotaka lakini haruhusiwi kuiuza  anae iuza  anakuwa ni baba .

“sasa jambo hili limekuwa la miaka mingi na mda mrefu lakini kupitia elimu mbalimbali  za maswala ya haki za kumiliki ardhi kupitia kwa wazee wetu wa mila tumeweza kufundisha mabaraza ya  wa mama wa umasaini hivyo tumeona wanawake wa kimasai wamekuwa na haki sasa ya kumiliki ardhi  na wengi wameweza kupewa hati miliki za mila mfano wilaya ya Longido pamoja na ngorongoro kunamashirika yasio ya  kiserikali ambayo yamekuwa yakitoa elimu lakini pia kuwasaidia kuweza kupata hizo hati miliki  za kimila za kumiliki ardhi na elimu hizo zimewasaidia  sana “

 “kwa sababu tumeona kwani ni jinsi gani watu wengi  yaani wababa wengi wa kimasai sasa hivi wameweza kuwaruhusu wake zao  kupewa  zile hati za kimila kwa ajili ya kumiliki lakini mfumo  dume na mila hapo nyuma zilikuwa zinamnyima kabisa mwanamke kumiliki ardhi ,wala kuuza  na walikuwa wanasema ardhi ni ya baba na siku zote  kwa  upande wamila za kimasai tunaamini  kuwa mwanamke ni mtoto tu hata kama angekuwa ni mtu mzima kiasi gani  na wanaamini mtoto awezi kumiliki ardhi “alisema

JE MUAMKO UKOJE BAADA YA KUTOA ELIMU ?

 Baada ya kutoa elimu kwa mkoa wetu wa Arusha muamko kweli ni mzuri maana  kwa upande wa wilaya ya  Longido  zaidi ya hati 1000 zimetolewa kwawanawake  hivyo unaweza ukaona kunaongezeko kubwasana  la umiliki wa ardhi hususa ni kwa wanawake hawa wa jamii za kimasai  nabado tunaendelea kutoa elimu kila siku na kuwa elimisha  ili waendelee kuendelea kutoa kabisa mfumo dume wa kusema mwanamke anahaki   ya kumiliki ardhi .

ATOA USHAURI KWA WANAWAKE

Katika swala lakumiliki ardhi napenda tu kuwashauri wa baba wajue kwamba katiba yetu ya  Tanzania inasema binadamu wote ni sawa  na kama binadamu  wote ni sawa inamaana kwamba kila kilichopo katika nchi hii  tunahaki sawa za umiliki awe baba au mama kwa iyo atuoni sababu  ya kuendeleza zile mila na desturi ambazo tunaziona zimepitwa na wakati hatuwezi kusema ni mbaya ila kunamila ambazo zimepitwa na wakati hivyo kuna haja ya kuanza kuziondoa taratibu na kuwaruhusu sasa wanawake  kuweza kumiliki ardhi kwa sababu tunaona kabisa  kwa upande  wa maswala ya mifugo na kilimo mwanamke anamchango mkubwa sana

mwanamke anauwezo  wa kufanya shughuli nyingi sana ambazo zinazalisha kiuchumi  kwa iyo ni wakati umefika sasa wa mama  au mwanamke kuinuka na wanapo itwa kwenye semina au mafunzo  ya maswala ya haki za wanawake na ardhi wawe wanashiriki  ili tuweze  kujua ni jinsi gani na  wao wanaweza kumiliki aridhi .